بررسی تاثیر کاربرد شیوه های رفتاری ، شناختی و ترکیبی بر تغییر نگرش و رفتار مصرف کنندگان انرژی الکتریکی شمال تهران

مقدمه : با توجه به بالاتر بودن میزان مصرف انرژی از میانگین جهانی در ایران لزوم شناسایی روش های موثر در اصلاح الگوی رفتاری مصرف کنندگان انرژی احساس می شود. هدف از پژوهش حاضر شناسایی اثربخشی روش های مرسوم برتغییر نگرش و رفتار مصرف کنندگان انرژی الکتریکی در کلان شهر تهران می باشد. روش : به منظور آزمون فرضیه های این پژوهش آزمایشی، یک مجتمع مسکونی 80 واحدی به صورت تصادفی در شمال شهر تهران انتخاب و چهار بلوک 20 واحدی این مجتمع به صورت تصادفی به گروه های رفتاری ، شناختی ، ترکیبی و کنترل تقسیم شدند. برای گروه رفتاری از روش های بازخورد ، ارائه جایزه به منظور ترغیب واحد های کم مصرف و برای گروه شناختی از روش توزیع بروشورهای آموزشی ، برگزاری کارگاه آموزشی و تخصیص خط تلفن مشاوره و آموزش چهره به چهره استفاده شد. در مورد گروه ترکیبی تمام روش های ذکر شده به صورت همزمان مورد استفاده قرار گرفت. اثر متغیر های مستقل اعمال شده از طریق تحلیل داده های به دست آمده از پرسش نامه نگرش سنج محقق ساخته و داده های مصرف قرائت شده از کنتورهای برق تحلیل شد. یافته ها : تحلیل نتایج بیانگر آن بود که نگرش گروه های شناختی و ترکیبی پس از اعمال متغیر های مستقل نسبت به پیش آزمون تفاوت معنی داری دارد و این تفاوت تنها در بخش شناختی نگرش بوده و بخش های رفتاری و عاطفی نگرش دارای تفاوت معنی داری نمی باشند. میزان تغییر نگرش در گروه ترکیبی بیشتر از گروه شناختی بوده است. نگرش گروه های رفتاری و گواه ، تفاوت معنی داری با پیش آزمون نداشته است. در حوزه مصرف ، میزان مصرف هر چهار گروه نمونه پس از اعمال متغیر های مستقل ، تفاوت معنی داری با قبل از آن نداشته و پیگیری مصرف در دوره قرائت بعدی کنتورهای برق معادل دو ماه بعد نیز تفاوت معنی داری در مصرف نشان نداده است. نتیجه گیری : نتایج بیانگر آن است که استفاده همزمان روش های رفتاری و شناختی بر تغییر نگرش مصرف کنندگان موثرتر بوده و روش های رفتاری به تنهایی تاثیری بر نگرش مصرف کنندگان این مطالعه نداشت. همچنین تغییر نگرش مصرف کننده لزوما منجر به تغییر رفتار وی نخواهد شد.